راهنمای خرید تلسکوپ

این مقاله رو برای این می نویسم که همه ما نظاره کنندگان آسمان با این مشکل مواجه و یا مواجه خواهیم شد و اون بحث خریدن تلسکوپ ویا وسیله ای شبیه اونه. برای خریدن تلسکوپ باید به موارد زیر توجه کنید.

بزرگنمایی واقعی تلسکوپ چقدر است؟

در بعضی از این تبلیغات‌ها می‌نویسند: تلسکوپ با بزرگنمایی بیش از ۵۰۰ برابر و بدین وسیله می‌خواهند وانمود کنند هر چه قدرت بزرگنمایی تلسکوپ بیشتر باشد، آن تلسکوپ بهتر است. اما.

این قضیه حقیقت ندارد. برعکس، از نظر متخصصین بزرگنمایی مهمترین خصوصیت یک تلسکوپ نیست. به طور نظری، تلسکوپ‌ها را می‌توان طوری ساخت که بزرگنمایی بسیار زیادی داشته باشند اما برای بدست آوردن بیشترین بزرگنمایی تلسکوپ باید این نکته را در نظر داشت که تصویر بدست آمده باید واضح و از کیفیتی قابل قبول برخوردار باشد. این در صورتی است که به ازای هر ۵/۲ سانتی متر قطر شیئی تلسکوپ نباید بیش از ۵۰ برابر بزرگنمایی به دست آورد. پس بهترین بزرگنمایی قابل قبول برای یک تلسکوپ ۳ اینچی (۷۵ میلیمتری) ۱۵۰ برابر است. استفاده از بزرگنمایی‌های بیشتر استفاده از چشمی‌های با فاصله کانونی کم) تصویری نا واضح و مات به دست خواهد داد. البته داخل مجله نجوم و کتاب نجوم به زبان ساده اثر مایر دگانی نوشته شده هر اینچ 25 برابر یا برای وضوح بهتر هر اینچ 10 برابر.

بزرگنمایی تلسکوپ عبارت است از نسبت فاصله کانونی شیئی به چشمی:

 فاصله کانونی شیئی / فاصله کانونی چشمی m =

 مشخصه اصلی یک تلسکوپ چیست؟

موضوع مهم در خریدن تلسکوپ قضیه قطر عدسی شیئی و تفکیک نور های رسیده و وضوح تصویر است . هر چه قطر عدسی شیئی بزرگتر باشد ، نور گرفته شده بیشتر و وضوح تصویر بیشتری خواهید داشت.پس اگر می خواهید تلسکوپی با وضوح بیشتر داشته باشید باید قطر عدسی شیئی بیشتری داشته باشید و هر چه قدر قطر عدسی بیشتر باشد قدرت بزرگ نمایی هم بیشتر می شود پس برای خریدن یک تلسکوپ باید به عدسی شیئی اون توجه کرد

توان تفکیک، یعنی اینکه تلسکوپ جزئیات جرم مورد رصد را چقدر تفکیک می کند. در نور زرد-سبز (میانه طیف مرئی)، توان تفکیک بر حسب ثانیه قوس از رابطه زیر حساب می شود

عدد 5/12 تقسیم بر قطر شیئی = توان تفکیک ( a )

توان جمع آوری نور با مجذور قطر عدسی شیئی متناسب است. اگر قطر شیئی یک عدسی 2 و دیگری 4 باشد میزان جمع آوری نور در عدسی با قطر 4، چهاربرابر عدسی 2 است.

2^2=4      4^2=16    16/4=4

قطر مردمک چشم در هنگام شب تقریباً 6 میلیمتر است. پس تلسکوپی با قطر 24 میلی متر (4 برابر قطر چشم)، 16=4² بار بیشتر از چشم نور جمع آوری می کند. تلسکوپ 48 میلی متری، 64 بار بیش ازچشم نور جمع می کند

بس می توان نتیجه گرفت که یکی از مهمترین شاخص ها برای خرید تلسکوپ قطر عدسی شیئی آن است که هم بر روی بزرگ نمایی و هم بر روی وضوح تاثیر گزار است

نکته دیگری که باید به آن توجه داشت فاصله کانونی در تلسکوپ ها است. فاصله های کانونی پایین از 400 تا 700 دارای بزرگ نمایی کم ولی دید زیاد می باشند و نوع 1300 تا 3000 دارای بزرگنمایی زیاد و دید کم هستند .

چند اصطلاح دیگر که باید در خرید تلسکوپ به اون توجه داشته باشید

عدد 5/12 تقسیم بر قطر شیئی = توان تفکیک ( a )

نسبت کانونی یا عدد f عبارت است از : فاصله کانونی / قطرعدسی

بزرگنمایی تلسکوپ عبارت است از نسبت فاصله کانونی شیئی به چشمی

دوربین های تک یا دوچشمی

دوربین های تک یا دوچشمی که اغلب مورد استفاده شکارچیان است یکی از راحت ترین، با صرفه ترین و شاد واجب ترین وسیله ای است که حداقل برای شروع یادگیری منظره آسمان و صورفلکی به کار می آید. این دوربین ها میدان دید وسیعی دارند. البته عیب عمده این دوربین ها بزرگنمایی ثابت آن ها است، چون چشمی آن ها قابل تعویض نیست. عیب عمده دیگر این دسته از دوربین ها مشکل استقرار آن ها است. اغلب دوربین های تک چشمی روس سه پایه نصب نمی شوند و نگه داشتن دوربین های دو چشمی دردسرهای فراوان دارد. به رغم میدان دید زیاد این دوربین ها، حتی با وجود ساخت پایه ای برای رفع اشکال استقرار آن ها، هنوز مشکل ردیابی اجرام باقی است. با همه این ها، هنوز دوربین های تک چشمی و دوچشمی یکی از ابزارهای لازم برای هر اخترشناس حرفه ای و آماتور است و تازه، عیوب آن به قیمت کم شان می ارزد.

کدام تلسکوپ، شکستی، بازتابی یا اشمیت-کسگیرن؟

معمولاً تلسکوپ‌ها را به دو نوع اصلی شکستی و بازتابی تقسیم می‌کنند. در تلسکوپ شکستی از یک عدسی برای جمع آوری و کانونی کردن نور استفاده می‌شود. در تلسکوپ بازتابی یک آینه مقعر نور را کانونی می‌کند. هر دو برای رصد مناسبند. اما هر کدام مزایایی خاص دارند. تلسکوپ‌های بازتابی اغلب گشودگی زیاد دارند، اما نسبتاً ارزان هستند. (قیمت یک بازتابی ۴ اینچی و یا ۱۰۰ میلی متری تقریباً ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان است در حالی که بهای یک شکستی با همین قطر حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان است.

با وجود این تلسکوپ‌های شکستی معمولاً تصاویری واضح تر نسبت به تلسکوپ‌های بازتابی به دست می‌دهند. منجمان آماتوری که می‌خواهند جزئیات سطح سیارات را نگاه کنند از تسلکوپ شکستی، و آنهایی که می‌خواهند به اجرام کم نور مثل سحابی‌ها و کهکشان‌ها نگاه کنند از تلسکوپ بازتابی استفاده کنند.

نوع سومی هم از تلسکوپ‌ها به بازار آمده‌است که تقریباً ترکیبی از این دو نوه به نام کاتادیوپتریک که در آنها از آینه مقعر به عنوان شیئی و از یک عدسی تصحیح کننده در جلوی لوله تلسکوپ استفاده می‌شود. به این نوع تلسکوپ اشمیت-کاسگرن هم گفته می‌شود. حسن این نوع تلسکوپ‌ها در آن است که معمولاً طول لوله تلسکوپ کمتر است و عدسی ابتدای لوله نقش تصحیح کننده پرتوهای نور را دارد. این مدل‌ها هم محسنات تلسکوپ‌های بازتابی و هم شکستی را دارا است و حجم کم آنها حمل و نقل شان را ساده می‌کند. اما قیمت آنها کمی گران است. دو تولید کننده عمده این تلسکوپ‌ها، شرکت Celestron و دیگری Meade است. تلسکوپ‌های شرکت Celestron از نظر اپتیکی از شرکت Meade پیشی گرفته‌است. اما شرکت Meade در بخش الکترونیکی تلسکوپ از مرغوبیت بیشتری برخوردار است.

همان طور که دیدید تلسکوپ های عدسی دار دارای شفافیت بالا تری نسبت به نوع آینه دار خود دارد ولی دارای گشودگی کمتری نسبت به نوع آینه ای دارند به همین دلیل برای خرید تاسکوپ باید هدف خود را ازمشخص کنید . اگر می خواهید به مشاهده سیارات نزدیک و سطح این سیارات اقدام کنید نیاز به تلسکوپی دارید که دارای شفافیت بالا باشد برای دیدن  سیارات نزدیک نیاز به گشودگی بالا نیست پس برای مشاهده سیارات نزدیک باید از نوع تلسکوپ های شکستی استفاده نمود البته نباید این تصور را کرد مه همیشه این نوع تلسکوپ مناسب است بلکه مقایسه ما بین دو تلسکوپ نسبتا متشابه است

برای دیدن سحابی ها و اجرام دور دست به خاطر کم بودن نور آنها باید از تلسکوپی استفاده کرد که دارای جمع آوری نور زیاد باشد که از بین این دو تلسکوپ ، در صورت شبیه بودن به هم نوع انعکاسی آن مناسب تر است.

پس:

شکستی: استفاده از عدسی .  تصویر واضح تر  .  برای دیدن سطح سیاره ها مناسب است

انعکاسی:  استفاده از آینه . ارزان تر . گشودگی زیاد . برای دیدن اجسام دور مناسب است

تلسکوپ بزرگ بهتر است یا کوچک؟

این حقیقت دارد که تلسکوپ بزرگتر جزئیات بیشتر و اجرام کم نورتر را بهتر نشان می‌دهند بسیاری را به این باور می‌کشانند، که تلسکوپ‌های کوچک ارزش خریدن ندارند. اما حتی یک تلسکوپ شکستی ۶۰ میلیمتری می‌تواند با نشان دادن اجرام زیادی شما را سال‌ها سرگرم و مجذوب کند. بسیاری از علاقمندان به ستاره شناسی؛ همین تلسکوپ‌های کوچک را برای همیشه نگه می‌دارند. اگر چه داشتن یک تلسکوپ بزرگ در تخیل همه ما خانه کرده و آدم را هیجان زده می‌کند، اما داشتن تلسکوپ‌های بزرگ دردسر هم دارد. برای حمل به حیاط، پشت بام، یا اتوموبیل یا هنگام نصب این تلسکوپ‌ها، دردسرشان آشکار می‌شود. بهترین تلسکوپ بزرگترین تلسکوپ نیست.

بهترین تلسکوپ، تلسکوپی است که همیشه بتوانید از آن استفاده کنید. حمل و استفاده آسان، معیارهای اصلی برای استفاده از تلسکوپی است که می‌خواهید از آن با لذت رصد کنید